การเกี่ยวข้าว

อุปกรณ์ในการเกี่ยวข้าว
โดยทั่วไปชาวไร่ชาวนาในล้านนาส่วนใหญ่จะใช้เครื่องมือช่วยในการเกี่ยวข้าว ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะใหญ่ๆ คือ เคียว และ แกระ


เคียว

เป็นเครื่องมือที่ใช้เกี่ยวข้าวชนิดหนึ่ง ซึ่งนิยมใช้เกี่ยวข้าวทั้งข้าวที่ปลูกในนาและข้าวไร่ที่ปลูกบนภูเขา ในอดีตชาวไร่ชาวนาแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์จะทำเคียวขึ้นใช้เอง ซึ่งเป็นเคียวที่มีขนาดเล็กกว่าเคียวเกี่ยวข้าวในภาคกลาง เคียว 1 เล่ม ประกอบด้วย ส่วนที่เป็นด้ามถือและส่วนที่เป็นคมเคียว ส่วนที่เป็นด้ามถือมีทั้งที่ทำด้วยไม้จริงและไม้ไผ่ อาจมีการแกะสลักด้ามเคียวเพื่อความสวยงาม

ส่วนที่เป็นคมเคียวมี 2 แบบ คือแบบคมเรียบเหมือนมีดและแบบคมฟันเลื่อย เคียวที่มีคมเคียวแบบคมฟันเลื่อยและมีความโค้งของตัวคมเคียวน้อย เรียกว่า “เคียวหางไก่หรือเคียวลา” ส่วนเคียวที่มีคมเคียวแบบคมเรียบเหมือนมีด และมีความโค้งของตัวคมเคียวคล้ายครึ่งวงกลม เรียกว่า “เคียวว๊อง

เคียวหางไก่

เคียวว๊อง

แกระ

นอกจากเคียวแล้วชาวเมี่ยนและชาวม้งในบางพื้นที่ ยังมีเครื่องมือเกี่ยวข้าวอีกชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายแกระเกี่ยวข้าวของชาวนาในภาคใต้ ชาวม้งบางพื้นที่เรียกแกระว่า “หวู” หรือ “วู” หวูมักใช้ในการเก็บเกี่ยวข้าวไร่สายพันธุ์ที่มีลำต้นค่อนข้างเหนียว ประกอบกับข้าวไร่มักขึ้นปะปนกับหญ้าและต้นไม้อื่น การใช้หวูเกี่ยวข้าวจะทำได้สะดวกกว่าใช้เคียว เพราะสามารถเลือกเกี่ยวเฉพาะต้นหรือเฉพาะรวงข้าวได้ หวูมี 2 แบบ คือ แบบมีด้ามจับและแบบไม่มีด้ามจับ

แกระ แบบมีด้ามจับ

แกระ แบบไม่มีด้ามจับ